Dự báo thời tiết AI có thể giúp nông dân chống lại rủi ro khí hậu, nhưng lại mang lại những lo ngại mới

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi nghề nông bằng cách giúp nông dân dự báo thời tiết, quản lý mùa màng và tối ưu hóa hoạt động. Tuy nhiên, những chi phí cao, sự bất bình đẳng xã hội và rủi ro môi trường có nghĩa là nó cũng mang lại những thách thức nghiêm trọng

Mỗi quyết định trồng trọt của nông dân đều liên quan đến nhiều rủi ro, và chúng đang trở nên nghiêm trọng hơn do tác động của biến đổi khí hậu, như được ghi nhận trong một phân tích mới của The Conversation (TC).

Thời tiết đứng như một yếu tố rủi ro lớn, gây tổn hại cho cả sản xuất nông nghiệp và ổn định tài chính của nông dân. TC đưa ra các ví dụ về cách mùa mưa trễ khiến nông dân cơ sở của Nam Á phải hoặc bắt đầu lại với những mùa vụ mới hoặc thay đổi sản xuất nông nghiệp của họ, dẫn đến mất thời gian và thu nhập.

Điều này có nghĩa là việc truy cập vào các dự báo thời tiết đáng tin cậy và kịp thời có thể giúp nông dân tối ưu hoá lịch trình trồng trọt và việc sử dụng phân bón. Tuy nhiên, TC cho rằng nhiều quốc gia thu nhập thấp và trung bình đối mặt với những thách thức lớn trong việc truy cập vào các dự báo đáng tin cậy vì công nghệ thường rất đắt đỏ.

Một làn sóng mới của các mô hình dự báo thời tiết được hỗ trợ bởi AI có khả năng thay đổi sự chia rẽ này. Các mô hình AI có thể cung cấp dự đoán chính xác, cụ thể cho từng khu vực với một phần nhỏ chi phí tính toán so với các mô hình dựa trên vật lý truyền thống.

AI cho phép các cơ quan khí tượng quốc gia ở các nước đang phát triển cung cấp cho nông dân thông tin kịp thời, chi tiết về mô hình mưa đang thay đổi.

Khác với các mô hình truyền thống, yêu cầu sử dụng siêu máy tính đắt đỏ và tập trung vào các khu vực ôn đới, các mô hình AI có thể chạy trên máy tính xách tay và cung cấp dự báo trên toàn cầu.

TC thông báo rằng các hệ thống mới như Pangu-Weather và GraphCast cho thấy hiệu suất tương đương hoặc vượt trội so với các mô hình dựa trên vật lý hàng đầu cho dự báo nhiệt độ. Một khi đã được huấn luyện, các mô hình AI cho ra kết quả trong vòng vài phút thay vì vài giờ, cho phép nông dân đưa ra quyết định nhanh chóng, được thông tin đầy đủ.

Thách thức là việc tùy chỉnh dự báo cho các nhu cầu thực tế. “Để khai thác hết tiềm năng, dự báo AI phải được kết nối với những người mà quyết định của họ dựa trên đó”, TC nhắc nhở.

Các tổ chức như AIM for Scale, cùng với các thực thể quốc tế, đào tạo người dùng và tạo ra các dự báo tập trung vào quyết định nông nghiệp cho các chính phủ. Tại Ấn Độ, việc dự báo mưa mùa chính xác đã giúp các nông dân lựa chọn chiến lược trồng trọt tối ưu, cải thiện đầu tư và giảm rủi ro.

Dự báo thời tiết bằng AI hiện đang ở giai đoạn quan trọng, và với sự hỗ trợ đúng đắn, các quốc gia thu nhập thấp và trung bình có thể cung cấp cho nông dân thông tin cần thiết một cách kịp thời.

Công nghệ AI cũng tạo ra những thay đổi đáng kể ngoài việc dự báo thời tiết. Tavant triển khai các giải pháp AI để cải thiện quản lý nông trại, chuỗi cung ứng, và hoạt động bán hàng.

Các bộ tăng tốc AI Agent của nó, được phát triển cùng với Microsoft Copilot Studio, bao gồm ‘Sales Assistant’ cho phép nông dân mua hạt giống, phân bón và các vật tư khác thông qua email hoặc tin nhắn, và ‘Virtual Agronomist’ cung cấp hướng dẫn trồng trọt thời gian thực dựa trên trí tuệ nhân tạo.

Các công cụ đang nổi lên như robot phấn hoa của MIT và SwagBot của Đại học Sydney bổ sung cho những giải pháp này, minh họa cho một tương lai nông nghiệp bền vững, công nghệ cao.

Nghiên cứu gần đây đã xác định ba vấn đề lớn liên quan đến AI: sự không ổn định trong dự đoán giữa các mô hình, sự do dự về công nghệ gây ra sự chậm trễ trong việc ra quyết định, và sự thiếu sẵn lòng từ việc chuẩn bị không đủ cho những thay đổi do AI. Việc dựa quá mức vào AI có thể dẫn đến việc quản lý kém, bao gồm việc sử dụng phân bón quá mức, làm hại đến sức khỏe của đất và năng suất dài hạn.

Một bài đánh giá khoa học khác đã báo cáo rằng chi phí cao ngăn cản các trang trại nhỏ không thể tiếp cận AI, tự động hóa đe dọa đến việc làm, và sự kiểm soát dữ liệu của các công ty có thể tạo ra sự bất bình đẳng. Thêm vào đó, các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng về mặt xã hội, AI có thể làm sâu sắc thêm vết chia cắt kỹ thuật số, duy trì các định kiến, và làm mất dần các phương pháp nông nghiệp truyền thống.

Hơn nữa, nghiên cứu chỉ ra rằng những mối quan tâm về đạo đức bao gồm hư hại môi trường và quyền lợi của động vật, trong khi các thuật toán phức tạp khiến việc minh bạch trở nên khó khăn.

Để đối phó với những rủi ro này, chúng ta cần có sự tiếp cận công bằng, đào tạo kỹ năng số, giảm thiểu độ chệch lệch, quản lý dữ liệu, và hướng dẫn đạo đức cho việc áp dụng AI bền vững.